श्रद्धांजली
- 19 Feb 2021
- Posted By : studycircle
- 182 Views
- 0 Shares
श्रद्धांजली
पीएर कारदँ
• फ्रान्स आणि इटली या जगाच्या फॅशनच्या राजधान्या! इटलीत जन्मलेले आणि फ्रान्स ही कर्मभूमी मानलेले पीएर कारदँ यांनी फॅशनच्या दुनियेत नाव कमावण्यामागे या दोन देशांच्या मातीचाही गुण असावाच.
• फ्रान्स आणि इटली या जगाच्या फॅशनच्या राजधान्या! इटलीत जन्मलेले आणि फ्रान्स ही कर्मभूमी मानलेले पीएर कारदँ यांनी फॅशनच्या दुनियेत नाव कमावण्यामागे या दोन देशांच्या मातीचाही गुण असावाच. वडिलांच्या इच्छेप्रमाणे त्यांनी वास्तुशास्त्राचे शिक्षण घेतलेच; पण मूळची कपडे डिझाइन करण्याची आवड स्वस्थ बसू देईना. तेव्हा वयाच्या चौदाव्या वर्षापासून ते फॅशन क्षेत्रात उतरले. येथपासून ते ’पीएर कारदँ’ हा आपल्या नावाचा जगविख्यात ब्रँड तयार करण्यापर्यंत त्यांनी मारलेली मजल थक्क करणारी आहे. त्यांनी वयाच्या अठ्ठाविसाव्या वर्षी स्वत:चे ’फॅशन हाउस’ स्थापले. इटलीतील व्हेनिस शहरात 1951 मध्ये झालेल्या ’पार्टी ऑफ द सेंच्युरी’त तीस वस्त्र-प्रावरणांचे डिझाइन केल्यानंतर त्यांचा खर्‍या अर्थाने बोलबाला झाला. फिलिपिन्सचा राष्ट्रीय पोशाख नव्याने तयार करण्यापासून पाकिस्तान इंटरनॅशनल एअरलाइन्ससाठी युनिफॉर्म डिझाइन करण्यापर्यंत जगात सर्वत्र त्यांना मागणी होती. पीएर यांच्यामधला
• फॅशन डिझायनर ’हट के’ विचार करणारा, स्वतंत्र प्रज्ञेने काम करणारा आणि महत्त्वाचे म्हणजे जगभरातील लोकांना आवडेल, अशी फॅशन निर्माण करू शकणारा असा होता. म्हणूनच ’नासा’त नील ऑर्मस्ट्राँग यांचा मूळचा स्पेससूट पाहिल्यानंतर त्यांना तसाच सूट नव्याने तयार करण्याची प्रेरणा मिळाली आणि त्यांना तो केलाही! ’बबल ड्रेस’पासून ते ’मोड चिक’पर्यंत अनेक नवे प्रवाह त्यांनी फॅशन जगतात आणले आणि रुजवले. परफ्युमपासून ते घड्याळांपर्यंत आणि ज्वेलरीपासून ते मोटारगाड्यांपर्यंत कित्येक उत्पादनांवर पीएर यांच्या प्रतिभेची छाप दिसते. अशा या जगविख्यात फॅशनच्या जादूगाराने वयाच्या 98 व्या वर्षी मंगळवारी चिरनिद्रा घेतली असली, तरी त्यांनी निर्माण केलेल्या फॅशनच्या रूपाने ते आपल्यात असतीलच.
जागतिक
मॅराडोना -
• गर्व, ड्रामा, घोटाळे आणि व्यसनयुक्त आयुष्य मागे टाकत मॅरोडानाने 25 नोव्हेंबर 2020 ला वयाच्या 60 वर्षीय जगाचा निरोप घेतला. एकट्याच्या दमावर अर्जेंटिनाला 1986 मध्ये फुटबॉल वर्ल्डकप जिंकवणार्‍या मॅराडोनाला 1994 फुटबॉल वर्ल्डकपमधून अपमानित करून बाहेर देखील हाकलले होते.
• मॅराडोना क्लब अर्जेंटिनोस ज्युनियर्सचे उपाध्यक्ष म्हणाले होते की, ’जेव्हा सरकार अडचणीत होते, मॅराडोना यापासून लक्ष हटवण्याचे साधन होते. त्यांनी लोकांना आनंदी ठेवले. रोमन सरकारने यासाठी सर्कसचा वापर केला होता. आमच्या सैन्याने फुटबॉल मैदानांचा उपयोग केला.’
होस्नी मुबारक -
• 1981 मध्ये होस्नी मिस्र गादीवर बसले आणि 30 वर्षांपर्यंत कायम राहिले होते. 2011 मध्ये जेव्हा लाचार होस्नीला कैरो कोर्टात हजर केले तेव्हा त्यांची प्रभावी प्रतिमा लोकांच्या मनातून निघून गेली. त्यांच्यावर भ्रष्टाचार, घोटाळे आणि बेकायदेशीर हत्यांचे आरोप होते. 25 फेब्रवारी 2020 मध्ये त्यांचा मृत्यू झाला.
कोबे ब्रायन्ट -
• बास्केटबॉल सुपरस्टार कोबे ब्रायन्ट यांनी 20 वर्षांच्या कारकिर्दीत दोन ऑल्मपिक सुवर्ण आणि पाच एनबीए किताब जिंकले. महान मायकल जॉर्डन निवृत्त झाल्यानंतर एनबीएच्या लीगमध्ये झालेली पोकळी कोबेने भरून काढली. 26 जानेवारी रोजी या स्टार खेळाडूचे कॅलिफोर्नियात घराजवळ एका हेलिकॉप्टरच्या अपघातात निधन झाले. त्यांची 13 वर्षाची मुलगी जियाना मारिया ओनोर ब्रायन्ट हिचा देखील यात मृत्यू झाला.
जॉन लुईस -
• अमेरिकन काँग्रेसचे सदस्य जॉन लुईस यांचे जीवन हे गेल्या आठ दशकांतील वंशविरोधी चळवळीचे दस्तऐवज आहे. मार्टिन ल्यूथर किंग यांच्यासह चळवळीशी संबंधित 6 मोठ्या नेत्यांपैकी ते एक होते. निषेधाच्या वेळी त्यांना मारहाण झाली, तुरूंगात डांबण्यात आले पण त्यांनी हार मानली नाही. जुलैमध्ये जग सोडून गेलेल्या लुईसचे हे शब्द त्यांचा वारसा राहतील ’आमच्याकडे असलेले मतं सर्वात शक्तिशाली अहिंसक शस्त्र आहे.’जुलाई में दुनिया छोड़ जाने वाले जॉन लुईसच्या अनुयायांना हे फार चांगले समजले. ते जॉर्जियातून पहिल्यांदा 1987 मध्ये निवडणूक जिंकले होते. यानंतर सलग 16 वेळा त्यांची निवड झाली. त्यांना कधीच 69% पेक्षा कमी मतदान मिळाले नाही.
शॉन कॉनरी -
• पहिले जेम्स बॉन्ड शॉन कॉनरी यांनी जे यश आणि श्रीमंती लाभली होती, त्यामुळे त्यांना पुढे काम करण्याची गरज नव्हती. मात्र तरीही त्यांनी ’द नेम ऑफ द रोज’ सारख्या चित्रपटांत अवघड भूमिका केल्या. मात्र कॉनरी यांचे नाव नेहमीच बॉन्डशी संबंधित राहिले. सर्व जेम्स बॉन्ड कलाकारांची त्यांनीच बनवलेल्या मानकांवर चाचणी घेतली जात होती.
• परिपूर्ण शरीर, एक घट्ट स्कॉटिश उच्चारण आणि गंभीर आवाजासह कॉनरी आपल्या वैयक्तिक जीवनात अतिशय सभ्य होते. वयाच्या 90 व्या वर्षी जग सोडून गेलेले कॉनरी स्वतः म्हणायचे ... अभिनेता होणे काही विशेष बाब नाही.
रूथ बेडर गिंसबर्ग-
• रूथ बेडर गिंसबर्ग अमेरिकन सुप्रीम कोर्टाच्या सरन्यायाधीश होणार्‍या दुसर्‍या महिला होत्या. 1993 मध्ये बिल क्लिटंन यांनी त्यांची निवड केली होती. पुढील 27 वर्षे त्या पदावर होत्या. जसजसे सर्वोच्च न्यायालयात उजव्या विंगांचा प्रभाव वाढत गेला तसतसा गिनसबर्गचीही चर्चा वाढत गेली. बर्याच प्रकरणांमधील त्यांचे मतभेद चर्चेत राहिले. अमेरिकेत समलैंगिक विवाहाला मंजुरी देणार्‍या प्रकरणाला त्या कारकिर्दीतील विशेष खटला मानत होत्या. त्याच्या निर्णयांमध्ये दोन गोष्टी वारंवार ऐकल्या गेल्या ... अमेरिकेत महिलांसोबत भेदभाव होतो आणि हा भेदभाव अमेरिकन संविधानाचे उल्लंघन आहे.
चॅडविक बोसमॅन -
• ’ब्लॅक पँथर’ ऑस्करमध्ये सर्वोत्कृष्ट चित्रपटासाठी नामांकन मिळालेला पहिला सुपरहिरो चित्रपट होता. या चित्रपटाने 10 हजार कोटींची विक्रमी कमाई केली होती. चित्रपटाचे केंद्रबिंदू होते चॅडविक बोसमॅन, ब्लॅक लीड अभिनेता जो केवळ एक सुपरहिरो चित्रपटच नाही तर संपूर्ण हॉलीवूडमध्ये विरळच दिसतो. त्यांनी वकांडाच्या राजाची भूमिका केली होती. हा सुपरहिरो 28 ऑगस्ट रोजी वयाच्या 43 व्या वर्षी कर्करोगाला मात देऊ शकला नाही.
डायना रिग -
• 1960 च्या दशकात बीटल्स, फुटबॉल वर्ल्ड कप उचललेले बॉबी मूर, जेम्स बॉन्ड बनलेले शॉन कॉनरी यांच्यासोबत डायना रिग देखील जगभरात चर्चेत होत्या. ब्रिटीश टीव्हीवरील ’द अ‍ॅव्हेंजर्स’ शो मध्ये सीक्रेट एजन्टची भूमिका करताना त्यांनी अनेक फॅशन ट्रेंड बनवले. त्यांनी अनेक चित्रपटही केले, मात्र प्रसिद्ध गेम ’गेम ऑफ थ्रोन्स’ मधून त्यांनी आपला टीव्ही स्टारडम पुन्हा मिळविला. यात त्यांनी लेडी ओलेना टायरेलचा व्यक्तिरेखा केली होती. शो ची रेकॉर्डिंग पूर्ण करून त्यांनी हृदयाची शस्त्रक्रिया केली. बरे झाल्यानंतर म्हणाल्या की... ’देव म्हणाला असेल, हे जुने पोतं परत पाठवा, मी सध्या हे घेत नाही.’
कॅथरीन जॉन्सन-
• मानवाला चंद्रावर पाठवण्यात मोलाची भूमिका निभाणार्या नासाच्या गणितज्ञ कॅथरीन जॉन्सन यांचे 24 फेब्रुवारी रोजी निधन झाले. त्या 101 वर्षांच्या होत्या. ही आफ्रिकन-अमेरिकन गणितज्ञ पहिल्या अमेरिकन अंतराळ मोहिमेशी संबंधित होती. त्या बहुचर्चित अपोलो-13 मोहिमेच्या भाग देखील होत्या.
• कॅथरीन यांच्या जीवनावर आधारित ’द हिडन फिगर्स’ नावाचा चित्रपटही बनला आहे. हा चित्रपट याच नावाच्या पुस्तकावर आधारित होता. या चित्रपटाला तीन विभागात ऑस्करचे नामांकन मिळाले होते. मात्र विजय मिळवला नाही. 2015 मध्ये त्यांना राष्ट्रपती बराक ओबामा यांनी ’प्रेसिडेंशियल मेडल ऑफ फ्रीडम’ने सन्मानित केले होते.
निकिता पर्ल वलिगावा -
• 2016 मध्ये मीरा नायर दिग्दर्शित डिस्नेच्या ’क्वीन ऑफ कटवे’ या चित्रपटात संस्मरणीय भूमिका साकारणारी निकिता पर्ल वलिगावा हिने देखील जगाचा निरोप घेतला. ती 2016 पासून ब्रेन ट्यूमरने ग्रस्त होती. उपचारादरम्यान वालिगावाची भारतात शस्त्रक्रिया केली होती. या चित्रपटात ज्याप्रकारे युगांडाचे वर्णव दाखवले, त्याचे कौतुक झाले होते. वालिगावाने ’ग्लोरिया’चे पात्र साकारले होते.
जॉर्ज फ्लॉइड -
• जॉर्ज प्रसिद्ध नव्हता, परंतु त्याच्या मृत्यूनंतर, तो 2020 मधील सर्वात लोकप्रिय व्यक्ती बनला. पोलिसांच्या क्रौर्यामुळे त्याचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यू नंतर अमेरिकेत हिंसक निदर्शने करण्यात आली. ब्रिटन आणि अमेरिकेत गुलामीच्या व्यवसायाशी संबंधित लोकांचे पुतळे पाडले होते. अमेरिकन पोलिस विभागात बदल झाले. पोलिसांच्या वतीने जाहीर कार्यक्रमही झाले, ज्यात पोलिसांनी वर्णद्वेषाबद्दल दिलगिरी व्यक्त केली. अमेरिकेच्या अध्यक्षीय निवडणुकीत ट्रम्पविरूद्ध हा एक मोठा मुद्दा बनला.
होस्नी मुबारक -
• 1981 मध्ये होस्नी मिस्र गादीवर बसले आणि 30 वर्षांपर्यंत कायम राहिले होते. 2011 मध्ये जेव्हा लाचार होस्नीला कैरो कोर्टात हजर केले तेव्हा त्यांची प्रभावी प्रतिमा लोकांच्या मनातून निघून गेली. त्यांच्यावर भ्रष्टाचार, घोटाळे आणि बेकायदेशीर हत्यांचे आरोप होते. 25 फेब्रवारी 2020 मध्ये त्यांचा मृत्यू झाला.
जॉन लुईस -
• अमेरिकन काँग्रेसचे सदस्य जॉन लुईस यांचे जीवन हे गेल्या आठ दशकांतील वंशविरोधी चळवळीचे दस्तऐवज आहे. मार्टिन ल्यूथर किंग यांच्यासह चळवळीशी संबंधित 6 मोठ्या नेत्यांपैकी ते एक होते. निषेधाच्या वेळी त्यांना मारहाण झाली, तुरूंगात डांबण्यात आले पण त्यांनी हार मानली नाही. जुलैमध्ये जग सोडून गेलेल्या लुईसचे हे शब्द त्यांचा वारसा राहतील ’आमच्याकडे असलेले मतं सर्वात शक्तिशाली अहिंसक शस्त्र आहे.’जुलाई में दुनिया छोड़ जाने वाले जॉन लुईसच्या अनुयायांना हे फार चांगले समजले. ते जॉर्जियातून पहिल्यांदा 1987 मध्ये निवडणूक जिंकले होते. यानंतर सलग 16 वेळा त्यांची निवड झाली. त्यांना कधीच 69% पेक्षा कमी मतदान मिळाले नाही.
रूथ बेडर गिंसबर्ग-
• रूथ बेडर गिंसबर्ग अमेरिकन सुप्रीम कोर्टाच्या सरन्यायाधीश होणार्‍या दुसर्‍या महिला होत्या. 1993 मध्ये बिल क्लिटंन यांनी त्यांची निवड केली होती. पुढील 27 वर्षे त्या पदावर होत्या. जसजसे सर्वोच्च न्यायालयात उजव्या विंगांचा प्रभाव वाढत गेला तसतसा गिनसबर्गचीही चर्चा वाढत गेली. बर्याच प्रकरणांमधील त्यांचे मतभेद चर्चेत राहिले. अमेरिकेत समलैंगिक विवाहाला मंजुरी देणार्‍या प्रकरणाला त्या कारकिर्दीतील विशेष खटला मानत होत्या. त्याच्या निर्णयांमध्ये दोन गोष्टी वारंवार ऐकल्या गेल्या ... अमेरिकेत महिलांसोबत भेदभाव होतो आणि हा भेदभाव अमेरिकन संविधानाचे उल्लंघन आहे.
कॅथरीन जॉन्सन-
• मानवाला चंद्रावर पाठवण्यात मोलाची भूमिका निभाणार्या नासाच्या गणितज्ञ कॅथरीन जॉन्सन यांचे 24 फेब्रुवारी रोजी निधन झाले. त्या 101 वर्षांच्या होत्या. ही आफ्रिकन-अमेरिकन गणितज्ञ पहिल्या अमेरिकन अंतराळ मोहिमेशी संबंधित होती. त्या बहुचर्चित अपोलो-13 मोहिमेच्या भाग देखील होत्या.
• कॅथरीन यांच्या जीवनावर आधारित ’द हिडन फिगर्स’ नावाचा चित्रपटही बनला आहे. हा चित्रपट याच नावाच्या पुस्तकावर आधारित होता. या चित्रपटाला तीन विभागात ऑस्करचे नामांकन मिळाले होते. मात्र विजय मिळवला नाही. 2015 मध्ये त्यांना राष्ट्रपती बराक ओबामा यांनी ’प्रेसिडेंशियल मेडल ऑफ फ्रीडम’ने सन्मानित केले होते.
मॅराडोना -
• गर्व, ड्रामा, घोटाळे आणि व्यसनयुक्त आयुष्य मागे टाकत मॅरोडानाने 25 नोव्हेंबर 2020 ला वयाच्या 60 वर्षीय जगाचा निरोप घेतला. एकट्याच्या दमावर अर्जेंटिनाला 1986 मध्ये फुटबॉल वर्ल्डकप जिंकवणार्‍या मॅराडोनाला 1994 फुटबॉल वर्ल्डकपमधून अपमानित करून बाहेर देखील हाकलले होते.
• मॅराडोना क्लब अर्जेंटिनोस ज्युनियर्सचे उपाध्यक्ष म्हणाले होते की, ’जेव्हा सरकार अडचणीत होते, मॅराडोना यापासून लक्ष हटवण्याचे साधन होते. त्यांनी लोकांना आनंदी ठेवले. रोमन सरकारने यासाठी सर्कसचा वापर केला होता. आमच्या सैन्याने फुटबॉल मैदानांचा उपयोग केला.’
कोबे ब्रायन्ट -
• बास्केटबॉल सुपरस्टार कोबे ब्रायन्ट यांनी 20 वर्षांच्या कारकिर्दीत दोन ऑल्मपिक सुवर्ण आणि पाच एनबीए किताब जिंकले. महान मायकल जॉर्डन निवृत्त झाल्यानंतर एनबीएच्या लीगमध्ये झालेली पोकळी कोबेने भरून काढली. 26 जानेवारी रोजी या स्टार खेळाडूचे कॅलिफोर्नियात घराजवळ एका हेलिकॉप्टरच्या अपघातात निधन झाले. त्यांची 13 वर्षाची मुलगी जियाना मारिया ओनोर ब्रायन्ट हिचा देखील यात मृत्यू झाला.
शॉन कॉनरी -
• पहिले जेम्स बॉन्ड शॉन कॉनरी यांनी जे यश आणि श्रीमंती लाभली होती, त्यामुळे त्यांना पुढे काम करण्याची गरज नव्हती. मात्र तरीही त्यांनी ’द नेम ऑफ द रोज’ सारख्या चित्रपटांत अवघड भूमिका केल्या. मात्र कॉनरी यांचे नाव नेहमीच बॉन्डशी संबंधित राहिले. सर्व जेम्स बॉन्ड कलाकारांची त्यांनीच बनवलेल्या मानकांवर चाचणी घेतली जात होती.
• परिपूर्ण शरीर, एक घट्ट स्कॉटिश उच्चारण आणि गंभीर आवाजासह कॉनरी आपल्या वैयक्तिक जीवनात अतिशय सभ्य होते. वयाच्या 90 व्या वर्षी जग सोडून गेलेले कॉनरी स्वतः म्हणायचे ... अभिनेता होणे काही विशेष बाब नाही.
चॅडविक बोसमॅन -
’ब्लॅक पँथर’ ऑस्करमध्ये सर्वोत्कृष्ट चित्रपटासाठी नामांकन मिळालेला पहिला सुपरहिरो चित्रपट होता. या चित्रपटाने 10 हजार कोटींची विक्रमी कमाई केली होती. चित्रपटाचे केंद्रबिंदू होते चॅडविक बोसमॅन, ब्लॅक लीड अभिनेता जो केवळ एक सुपरहिरो चित्रपटच नाही तर संपूर्ण हॉलीवूडमध्ये विरळच दिसतो. त्यांनी वकांडाच्या राजाची भूमिका केली होती. हा सुपरहिरो 28 ऑगस्ट रोजी वयाच्या 43 व्या वर्षी कर्करोगाला मात देऊ शकला नाही.
डायना रिग -
• 1960 च्या दशकात बीटल्स, फुटबॉल वर्ल्ड कप उचललेले बॉबी मूर, जेम्स बॉन्ड बनलेले शॉन कॉनरी यांच्यासोबत डायना रिग देखील जगभरात चर्चेत होत्या. ब्रिटीश टीव्हीवरील ’द अ‍ॅव्हेंजर्स’ शो मध्ये सीक्रेट एजन्टची भूमिका करताना त्यांनी अनेक फॅशन ट्रेंड बनवले. त्यांनी अनेक चित्रपटही केले, मात्र प्रसिद्ध गेम ’गेम ऑफ थ्रोन्स’ मधून त्यांनी आपला टीव्ही स्टारडम पुन्हा मिळविला. यात त्यांनी लेडी ओलेना टायरेलचा व्यक्तिरेखा केली होती. शो ची रेकॉर्डिंग पूर्ण करून त्यांनी हृदयाची शस्त्रक्रिया केली. बरे झाल्यानंतर म्हणाल्या की... ’देव म्हणाला असेल, हे जुने पोतं परत पाठवा, मी सध्या हे घेत नाही.’
निकिता पर्ल वलिगावा -
• 2016 मध्ये मीरा नायर दिग्दर्शित डिस्नेच्या ’क्वीन ऑफ कटवे’ या चित्रपटात संस्मरणीय भूमिका साकारणारी निकिता पर्ल वलिगावा हिने देखील जगाचा निरोप घेतला. ती 2016 पासून ब्रेन ट्यूमरने ग्रस्त होती. उपचारादरम्यान वालिगावाची भारतात शस्त्रक्रिया केली होती. या चित्रपटात ज्याप्रकारे युगांडाचे वर्णव दाखवले, त्याचे कौतुक झाले होते. वालिगावाने ’ग्लोरिया’चे पात्र साकारले होते.
जॉर्ज फ्लॉइड -
• जॉर्ज प्रसिद्ध नव्हता, परंतु त्याच्या मृत्यूनंतर, तो 2020 मधील सर्वात लोकप्रिय व्यक्ती बनला. पोलिसांच्या क्रौर्यामुळे त्याचा मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यू नंतर अमेरिकेत हिंसक निदर्शने करण्यात आली. ब्रिटन आणि अमेरिकेत गुलामीच्या व्यवसायाशी संबंधित लोकांचे पुतळे पाडले होते. अमेरिकन पोलिस विभागात बदल झाले. पोलिसांच्या वतीने जाहीर कार्यक्रमही झाले, ज्यात पोलिसांनी वर्णद्वेषाबद्दल दिलगिरी व्यक्त केली. अमेरिकेच्या अध्यक्षीय निवडणुकीत ट्रम्पविरूद्ध हा एक मोठा मुद्दा बनला.
• अमेरिकेत जॉर्ज फ्लॉयड यांची हत्या : हिप-हॉप आर्टिस्ट जॉर्ज फ्लॉयडच्या मृत्यने अमेरिकेत हिंसक प्रदर्शन झाले. श्वेतवर्णिय विरुद्ध कृष्णवर्णिय असा वाद सुरू झाला. टाइम मॅग्झीनची रिपोर्ट, फ्लॉयडवर ट्रम्प यांची भूमिका त्यांच्या अपयशाच्या कारणांपैकी एक आहे.
• आंदोलकांचा आरोप : ट्रम्पच्या राजवटीत श्वेतांचा अहंकार वाढला. कृष्णवर्णिय जॉर्ज फ्लॉइडची मान, गुडघ्याने दाबणार्‍या श्वेत पोलिस कर्मचार्‍यांमध्ये अहंकार होता.
• ट्रम्प यांचे दोन विधानः ट्रम्प यांनी प्रथम ट्विट केले, ’जर लूटमार झाली तर गोळी मारणे सुरू करतील.’ त्याचा इशारा कृष्णवर्णिय निदर्शकांना होता. यानंतर ट्रम्प यांनी पत्रकार परिषदेत म्हटले- ’अमेरिकेत नोकरीची स्थिती सुधारत आहे. वरुन जॉर्ज फ्लॉयड पहात आहे. त्यांच्यासाठी हा एक चांगला दिवस आहे.’ त्यांच्या वक्तव्यानंतर वाद वाढला.
• कोर्टात आहे प्रकरण : चौकशीदरम्यान फ्लॉइड यांच्या हत्येत सामिल असलेले पोलिस कर्मचारी डेरेक शॉविन, थॉमस लेन, जे एलेक्जेंडर आणि डाउ थाओ यांना नोकरीवरुन काढून हत्येचा खटला चालवला.
• अमेरिकेमध्ये कृष्णवर्णिय जॉर्ज फ्लॉयड यांची 25 रोजी हत्या झाली. या हत्येने राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांची खुर्ची हलवली. तर कोरोना पसरवण्याविषयी चीनवर वाद झाला. चला तर मग जाणून घेऊया देश आणि जगातील 15 सर्वात मोठे वाद.
जनरल कासिम सुलेमानी -
• ईरानमध्ये जनरल कासिम सुलेमानी सर्वात जास्त पसंत केली जाणारी व्यक्ती होती. त्यांच्या मृत्यूनंतर ईरानच्या जबाबी कारवाईच्या भितीने जगात तणाव निर्माण झाला.
• आंदोलकांचा आरोप : अमेरिकेने ईरानच्या कुद्स फोर्सचे कमांडर सुलेमानी यांना दहशतवादी घोषित केले आणि 3 जानेवारीला ड्रोसनने हल्ला करत त्यांची हत्या केली. हे बेकायदेशीर आहे.
• अमेरीकेचे स्पष्टीकरण : अमेरिकेने सर्वात पहिले सुलेमानी यांना मारण्याची जबाबदारी स्वीकारली. त्यांनी म्हटले की, अमेरिकेतील नागरिकांच्या संरक्षणासाठी ईरानी कमांडरला मारण्यात आले. सुलेमानी दिल्लीपासून ते लंडनपर्यंत झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यांमध्ये सामिल होता.
• आंदोलन मंदावले : ईराणमध्ये सुरुवातीला आंदोलनात मोठ्या संख्येत लोक रस्त्यांवर उतरले. ईराणने कठोर बदला घेण्याची घोषणा केली आणि 7 जानेवारीला ईराणच्या सैन्याने इराकमध्ये अमेरिकेच्या तळांवर मिसाइल सोडल्या. पेंटागनने 110 जवान जखमी झाल्याचे सांगितले. यानंतर वाद संपला.
भारतीय
प्रणव मुखर्जी -
• यांना भेटण्यासाठी त्यांची बहिण अन्नपूर्णा दिल्लीत आली होती. प्रणब दा यांनी राष्ट्रपती भवनातील बग्घीमध्ये बांधलेला घोडा पाहून आपल्या बहिणीला म्हटले होते - या आलिशान भवनाचा आनंद घेण्यासाठी पुढच्या जन्मात घोडा बनणे पसंत करेन. यावेळी त्यांच्या बहिणीच्या तोंडातून निघाले - पुढच्या जन्मात घोडा नाही, तु याच जन्मात राष्ट्रपती बनणार. 2012 मध्ये प्रणब मुखर्जी भारताचे 13 वे राष्ट्रपती बनले.
• प्रणव दा यांचा जन्म बंगालच्या बीरभूम जिल्ह्यातील मिराती गावात झाला होता. अखेरच्या काळात प्रणब दा यांची ब्रेन सर्जरी झाली होती. ज्यानंतर ते कोरोना पॉझिटिव्ह आढळले होते. त्यांच्या फुफ्फुसांमध्ये संक्रमण झाले होते. त्यांनी 31 ऑगस्ट 2020 ला वयाच्या 85 व्या वर्षी अखेरचा श्वास घेतला.
• माजी राष्ट्रपती प्रणव मुखर्जी यांचे 31 ऑगस्ट 2020 निधन झाले. हे भारताचे 13 वे राष्ट्रपती होते. राष्ट्रीय राजकारणात ते 1969 पासून सक्रिय होते. भारतीय राजकारणातील अमूल्य सेवेसाठी त्यांना 2008 मध्ये पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आलं होतं. तर 8 ऑगस्ट 2019 रोजी त्यांना राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांच्या हस्ते भारतरत्न पुरस्कार प्रदान करण्यात आला होता. भारताच्या दिवंगत पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्या कार्यकाळात प्रणव मुखर्जी हे राजकारणात सक्रिय झाले होते. 1973 मध्ये ते केंद्रीय मंत्रिमंडळात होते. 1982 ते 84 या काळात त्यांनी देशाचं अर्थमंत्रीपद भूषवलं. 1980 ते 1985 या कालावाधीत राज्यसभेत ते लीडर ऑफ हाऊसही होते. इंदिरा गांधी यांच्या मृत्यूनंतर राजीव गांधी देशाचे पंतप्रधान झाले. त्यावेळी काही राजकीय कारणांमुळे त्यांना थोडंसं बाजूला करण्यात आलं. त्यामुळे त्यावेळी राष्ट्रीय समाजवादी काँग्रेस हा पक्षही त्यांनी स्थापन केला होता. मात्र 1989 नंतर त्यांनी हा पक्ष काँग्रेसमध्ये विलीन केला. 1991 मध्ये राजीव गांधी यांची हत्या झाली. त्यानंतर प्लानिंग कमिशनच्या अध्यक्षपदी त्यांची निवड करण्यात आली. त्यानंतर पी.व्ही. नरसिंहराव यांच्या मंत्रिमंडळात प्रणव मुखर्जी हे परराष्ट्र मंत्री होते. 2004 मध्ये जेव्हा युपीएचं सरकार आलं तेव्हाही ते मंत्रिमंडळात होते. 2012 ते 2017 या काळात ते भारताचे राष्ट्रपती होते.
अहमद पटेल -
• यांची मुलाखत घेत असलेल्या रिपोर्टरचा मोबाइल कुणीतरी चोरला. जेव्हा रिपोर्टरने दुसर्‍या मोबाइलवर आपला नंबर ऑन केला तेव्हा त्यामध्ये सर्वात पहिला मॅसेज अहमद पटेल यांचा होता. पटेल यांनी म्हटले - ’माझ्यामुळे तुमचा फोन चोरी झाला, खूप वाईट झाले. आता तुम्ही कसे मॅनेज कराल?’ असे संबंध त्यांचे पक्षाचे कार्यकर्ते, पत्रकार आणि कॉर्पोरेट्ससोबत होते.
• काँग्रेसेचे मोठे नेते अहमद पटेल यांचे वयाच्या 71 व्या वर्षी 25 नोव्हेंबरच्या सकाळी निधन झाले. ते कोरोना संक्रमित होते. आपल्या राजकीय करिअरमध्ये जवळपास 4 दशकांमध्ये ते इंदिरा गांधींपासून राजीव गांधी आणि त्यानंतर सोनिया गांधींचे राजकीय सल्लागार राहिले.
राम विलास पासवान -
• हे NDA चे सहयोगी नव्हते तेव्हाचीही गोष्ट आहे. हिंदुत्त्वाच्या राजकारणाचा उल्लेख झाला, तेव्हा पासवान यांनी अटल बिहारी वाजपेयींना म्हटले, ’माझ्या नावातच राम आहे. बीजेपी जवळ कुठे आहे राम? यावर वाजपेयी आपल्या अंदाजात म्हणाले - पासवानजी, हराममध्येही राम असतो.’
• रामविलास पासवान यांची राजकीय कारकिर्द 1969 मध्ये सुरू झाली होती. तेव्हा ते संयुक्त सोशलिस्ट पार्टीच्या तिकीटावर निवडणूक जिंकून बिहार विधानसभेचे सदस्य बनले होते. खगडियामध्ये एका दलित कुटुंबात 5 जुलै 1946 ला रामविलास पासवान यांचा जन्म झाला. राजकारणात येण्यापूर्वी ते बिहार प्रशासकिय सेवेत अधिकारी होते.
केशुभाई पटेल -
• तख्तापलट झाल्याने दोन्हीही वेळा मुख्यमंत्रीची टर्म पूर्ण करु शकले नाहीत. 2001 मध्ये नरेंद्र मोदींनी मुख्यमंत्री पदाची शपथ घेतली आणि मीडियाला म्हटले, ’राज्याची खरी कमांड केशुभाईंच्या हाती आहे. ते भाजपच्या रथाचे सारथी आहेत. मला त्यांच्या मदतीसाठी गियरसारखे फिट केले आहे ’
• केशुभाई पटेल यांना त्यांच्या वैयक्तिक आयुष्यात बर्याच अडचणींचा सामना करावा लागला. 2006 मध्ये जिममध्ये लागलेल्या आगीत त्यांचा पत्नी लीलाबेन यांचा मृत्यू झाला होता. सप्टेंबर 2017 मध्ये त्याचा 60 वर्षीय मुलगा प्रवीणचा हृदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यू झाला. अखेर 29 ऑक्टोबर 2020 रोजी केशुभाई पटेल यांचेही निधन झाले.
अमर सिंह -
• यांनी एका टीव्ही चॅनेलला दिलेल्या मुलाखतीत म्हटले होते- ’तुम्ही मला बिचौलिया किंवा दलाल देखील म्हणू शकता, परंतु मी कधीही सत्तेच्या शिखरावर पोहोचण्याची इच्छा व्यक्त केली नाही. मी संबंध आणि सत्तेला सर्वाधिक महत्त्व देतो. ’ अशा वक्तव्यांमुळे अमरसिंह यांची स्पष्ट बोलणारी नेत्याची प्रतिमा निर्माण झाली.
• 1 ऑगस्ट रोजी अमर सिंग यांचे वयाच्या 64 व्या वर्षी निधन झाले. ते बराच काळ आजारी होते आणि सिंगापूरमध्ये त्यांच्यावर उपचार सुरू होते. याच रुग्णालयातून त्यांनी काही महिन्यांपूर्वी एक व्हिडिओ देखील पोस्ट केला होता. त्यात त्यांनी अमिताभ बच्चन आणि त्यांच्या कुटुंबीयांची माफी मागितली होती.
जसवंत सिंह :
• जसवंत सिंह यांचे 27 सप्टेंबर 2020 निधन झाले. भाजपच्या संस्थापक सदस्यांपैकी एक, केंद्रीय अर्थ, परराष्ट्र व्यवहार आणि संरक्षण अशी महत्त्वाची खाती भूषविलेले आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर भारतावर चोहोबाजूने टीकेचा भडिमार होत असताना आपल्या कौशल्याने देशाची प्रतिमा उंचाविण्यात यशस्वी ठरले. भारतीय लष्करात मेजर ते राजकारणी असा त्यांचा प्रवास. सैनिकी पार्श्वभूमी असल्यानेच लष्करी सेवेचा राजीनामा देऊन राजकारणात प्रवेश केला तरी अखेपर्यंत खांद्यावर सैनिकी गणवेशाच्या धर्तीवर स्कंधभूषण, हाताच्या बाह्या वळलेल्या असा सैनिकांसारखाच त्यांचा पोषाख असायचा. अर्थ, परराष्ट्र आणि संरक्षण ही केंद्रातील तीन महत्त्वाची खाती भूषविण्याची संधी मिळण्याचा योगही त्यांच्या वाट्याला आला होता. 1970च्या दशकात लष्कराचा राजीनामा देऊन राजकारणप्रवेशाचा निर्णय त्यांनी घेतला तेव्हा त्यांचे राजकीय गुरू, माजी उपराष्ट्रपती भैरोसिंह शेखावत यांनी जनसंघात जाण्याचा सल्ला दिला. परंतु ’अल्पसंख्याकांबाबतची संघाची तत्त्वे आपल्याला पटणारी नाहीत,’ अशी भूमिका मांडून ते दूर राहिले. पुढे अटलबिहारी वाजपेयी यांच्याशी मैत्रीमुळे भाजप स्थापनेच्या वेळी ते 1996 मध्ये अटलबिहारी वाजपेयी यांच्या नेतृत्वाखाली 13 दिवसांच्या सरकारात अर्थखाते जसवंतसिंह यांच्याकडे सोपविण्यात आले होते. भाजपमध्ये तेव्हा रा. स्व. संघाची पार्श्वभूमी असलेल्यांची महत्त्वाची पदांवर नियुक्ती केली जात असे. जसवंतसिंह यांच्याकडे ते पाठबळ नसले तरी वाजपेयी यांनी त्यांच्यावर नेहमीच महत्त्वाची जबाबदारी सोपविली व ती त्यांनी पारही पाडली. मते रोखठोक मांडण्याची सवय त्यांना अनेकदा भोवली होती. 2009 च्या लोकसभा निवडणुकीतील पराभवानंतर त्यांनी पाकिस्तानचे संस्थापक मोहम्मदअली जिना यांच्यावर लिहिलेल्या पुस्तकात, फाळणीविषयी सरदार पटेल यांच्या विरोधात मांडलेली मते भाजप नेत्यांना फारच झोंबली होती.
रामविलास पासवान :
• रामविलास पासवान यांचे 8 ऑक्टोबर 2020 रोजी निधन झाले.राम विलास पासवान यांनी आठवेळा लोकसभेवर बिहारचे प्रतिनिधीत्व केले. सध्या ते राज्यसभेतून खासदार होते. संयुक्त समाजवादी पक्षातून त्यांनी राजकारणाचे धडे गिरवले. 1969 साली पहिल्यांदा ते बिहार विधानसभेवर निवडून गेले. 1974 साली त्यांनी लोक दलमध्ये प्रवेश केला आणि सरचिटणीस बनले. 1975 मध्ये त्यांनी आणीबाणीला विरोध केला. त्यासाठी त्यांना तुरुंगातही जावे लागले. 1977 साली जनता पार्टीच्या तिकिटावर हाजीपूर मतदारसंघातून त्यांनी पहिल्यांदा लोकसभेची निवडणूक जिंकली. त्यानंतर 1980, 1989, 1996, 1998, 1999, 2004 आणि 2014 मध्ये त्यांनी लोकसभेमध्ये बिहारचे प्रतिनिधीत्व केले. 2000 साली राम विलास पासवान यांनी लोक जनशक्ती पार्टीची स्थापना केली. 2004 साली त्यांनी काँग्रेस प्रणीत संयुक्त पुरोगामी आघाडीमध्ये प्रवेश केला. त्यावेळी ते रसायन आणि खत मंत्री होते. 2004साली राम विलास पासवान यांनी लोकसभेची निवडणूक जिंकली पण 2009 साली ते पराभूत झाले. 2010 साली ते पुन्हा राज्यसभेवर निवडून गेले. 2014 मध्ये त्यांनी हाजीपूरमधून पुन्हा लोकसभेची निवडणूक जिंकली. 2014 पासून ते भाजपाप्रणीत राष्ट्रीय लोकशाही आघाडीमध्ये होते. मोदी सरकारमध्ये दुसर्‍यांदा त्यांच्यावर मंत्रिपदाची जबाबदारी सोपवण्यात आली होती.एकदा या विषयावर बोलताना ते म्हणाले होते की, शंभर टक्के चिरागने बिहारचे मुख्यमंत्री व्हावे, अशी माझी इच्छा आहे. कधी आणि कसे हे घडते, ते पाहू. सर्व चिरागवर अवलंबून आहे. अजून दोन वर्ष, पाच वर्ष किंवा भविष्यात घडेल. आज मी भविष्य वर्तवतो, आणखी 20 ते 25 वर्षांनी देशातील सर्वोच्च नेत्यांमध्ये चिरागची गणना होईल असे राम विलास पासवान म्हणाले होते.
केशुभाई पटेल :
• केशुभाई पटेल यांचं 29 ऑक्टोबर 2020 रोजी निधन झालं. त्यांनी दोन वेळा गुजरातचं मुख्यमंत्रीपद भूषवलं होतं. 1995 आणि 1998 मध्ये ते मुख्यमंत्रीपदी विराजमान झाले होते. परंतु 2001 मध्ये त्यांना आपल्या पदाचा राजीनामा द्यावा लागला होता. दोन्ही वेळा त्यांना आपला पाच वर्षांचा कार्यकाळ पूर्ण करता आला नव्हता. याव्यतिरिक्त त्यांनी गुजरातचं उपमुख्यमंत्रीपदही भूषवलं होतं. 2001 मध्ये केशुभाई पटेल यांच्या राजीनाम्यानंतर नरेंद्र मोदी यांची मुख्यमंत्रीपदी निवड करण्यात आली होती. 24 जुलै 1928 मध्ये जुनागढ येथे केशुभाई पटेल यांचा जन्म झाला होता. त्यांनी लहान वयातच राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे स्वयंसेवक म्हणून प्रवेश केला होता. त्यानंतर जनसंघ आणि भाजपासोबत ते मोठ्या काळासाठी जोडले गेले होते. केशुभाई पटेल हे दिग्गज नेत्यांपैकी एक मानले जात होते. गुजरात राज्यात भाजपाकडून पहिले मुख्यमंत्रीही तेच होते. काही कारणास्तव 2012 मध्ये केशुभाई पटेल यांनी आपल्या गुजरात परिवर्तन पार्टीची स्थापना केली होती. परंतु दोन वर्षांतच त्यांनी आपला पक्ष भाजपामध्ये विलीन केला होता.
तरूण गोगोई :
• तरूण गोगोई यांचे 23 नोव्हेंबर 2020 रोजी निधन झाले. परदेशी घुसखोर, उल्फा बंडखोर, बोडो प्रश्न यामुळे धगधगणार्‍या आसाममध्ये शांतता प्रस्थापित करण्यात गोगोई हे यशस्वी झाले. गोगोई यांच्या राजकीय कारकीर्दीला नगरपालिकेतून सुरुवात झाली; त्यानंतर 1971 मध्ये ते थेट लोकसभेत निवडून गेले आणि पुढील तीन दशके ते दिल्लीच्या राजकारणातच स्थिरस्थावर झाले. आसामात तेव्हा हितेश्र्वर सैकिया हे काँग्रेसचे प्रभावी नेते होते व गोगोई यांना फार संधी मिळणेही शक्य नव्हते. यामुळे त्यांनी आसामपेक्षा दिल्लीलाच अधिक पसंती दिली. 1985 मध्ये तत्कालीन पंतप्रधान राजीव गांधी यांनी आसाममध्ये शांतता प्रस्थापित व्हावी या उद्देशाने आसाम करार केला. आंदोलकच राजकारणाच्या मुख्य प्रवाहात आल्यानंतर काँग्रेसला आसामची सत्ता गमवावी लागली आणि आसाम गण परिषदेचे प्रफुल्ल कुमार महंत हे मुख्यमंत्री झाले. या काळात प्रदेश काँग्रेसचे नेतृत्व करण्याची संधी गोगोई यांना मिळाली. आसाममधील राष्ट्रीय नागरिकत्व पडताळणीवरून (एनआरसी) बराच वाद झाला. आसामचे उदाहरण समोर असल्यानेच राष्ट्रीय पातळीवर हा उपक्रम राबविण्यास विरोध होत आहे. सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार गोगोई यांच्या कार्यकाळातच ’एनआरसी’चा कार्यक्रम सुरू झाला होता. पुढील वर्षांच्या सुरुवातीला होणार्‍या आसाम विधानसभा निवडणुकीची तयारी वयाच्या 86व्या वर्षी गोगोई यांनी सुरू केली होती. भाजपविरोधात आघाड़यांसाठी त्यांनी पुढाकार घेतला होता.
अहमद पटेल :
• अहमद पटेल यांचं 25 नोव्हेंबर 2020 निधन झाले. अहमद पटेल पक्षाचा एक स्तंभ होते. त्यांना सोनिया गांधी यांचे राजकीय सल्लागार असेच संबोधण्यात येई. ते संपूर्ण आयुष्य काँग्रेसमध्ये जगले. जेव्हा काँग्रेस पक्ष खडतर काळातून जात होता, तेव्हाही ते पक्षासोबत उभे राहिले. ते एखाद्या मौल्यवान संपत्तीसारखे होते. अहमद पटेल तीन वेळा लोकसभेचे सदस्य राहिले होते. त्याचबरोबर पाच वेळा राज्यसभेचे खासदार होते. ऑगस्ट 2018 मध्ये त्यांच्यावर पक्षाचे कोषाध्यक्ष म्हणून जबाबदारी देण्यात आली . 1977 मध्ये अवघ्या 26 वर्षी ते भरूच लोकसभा मतदारसंघातून संसदेत पोहोचले होते. कायम पडद्यामागे राहून काम करणार्‍या अहमद पटेल यांचं पक्षामध्ये मोठं वजन होतं. गांधी कुटुंबांच्या विश्वासातील नेत्यांमध्ये त्यांचं नावं घेतलं जायचं.
मोतीलाल वोरा -
यांचे 21 डिसेंबर रोजी निधन झाले. दिल्लीतील फोर्टिस हॉस्पिटलमध्ये त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. ते दोन वेळा मध्य प्रदेशचे मुख्यमंत्री होते. 2000 ते 2018 या काळात ते पक्षाचे कोषाध्यक्ष देखील होते.
ज्येष्ठ संपादक रमेश नय्यर म्हणाले की, सर्वांना मोतीलाल यांच्या कष्टकरी व्यक्तिमत्त्वाविषयी माहिती होती. पत्रकार व्यतिरिक्त मोतीलाल वोरा यांनी दुर्ग, राजनांदगांवमध्ये पेट्रोल डिस्ट्रीब्यूशन आणि ट्रान्सपोर्ट कंपन्यांमध्येही काम केले होते. एकेकाळी ते किरायाच्या सायकल घेऊन फिरायचे.
• मोतीलाल वोरा यांचे 21 डिसेंबर 2020 रोजी निधन झाले. मोतीलाल वोरा यांनी बरीच वर्षे पत्रकारितेच्या क्षेत्रात काम केले आणि बर्याच वर्तमानपत्रांचे प्रतिनिधित्व केले. मोतीलाल वोरा 1968 मध्ये राजकारणात प्रवेश केला. त्यांनी 1970 साली मध्यप्रदेशातून विधानसभोची निवडणूक लढवली आणि त्यात त्यांना विजयही मिळाला. त्यांनी राज्य रस्ते परिवहन मंडळाचे उपाध्यक्षपदही भूषवले. 1977 आणि 1980 मध्ये दोन वेळा ते विधानसभेवर निवडून गेले. आणि 1980 मध्ये अर्जुन सिंह यांच्या मंत्रीमंडळात शिक्षण खात्याचा भार सोपविला. मोतीलाल वोरा 1983 मध्ये कॅबिनेट मंत्री झाले. त्यानंतर त्यांची मध्य प्रदेश काँग्रेस कमिटीच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती झाली.13 फेब्रुवारी 1985 मध्ये मोतीलाल वोरा हे मध्यप्रदेशचे मुख्यमंत्री झाले. 13 फेब्रुवारी 1988 मध्ये त्यांनी मुख्यमंत्रीपदाचा राजीनामादिला. 14 फेब्रुवारी 1988 मध्ये केंद्र सरकारच्या आरोग्य कुटुंब कल्याण आणि नागरी उड्डाण मंत्रालयाची धुरा सांभाळली. एप्रिल 1988 मध्ये मोतीलाल वोरामध्यप्रदेशमधून राज्यसभेवर निवडून आले. 26 मे 1993 ते 3 मे 1996 पर्यंत ते उत्तरप्रदेशचे राज्यपाल होते. वोरा नॅशनल हेराल्ड केस: असोसिएटेड जर्नल्स लिमिटेड (अगङ), यंग इंडियन अँड ऑल इंडिया काँग्रेस कमिटी (एआयसीसी) या तीन संस्थांमध्ये त्यांचे महत्त्वपूर्ण स्थान आहे. मोतीलाल वोरा 22 मार्च 202 रोजी एजेएलचे अध्यक्ष व व्यवस्थापकीय संचालक झाले. यापूर्वी त्यांनी एआयसीसी कोषाध्यक्ष म्हणून काम पाहिले होते. याशिवाय मोतीलाल वोरा 12% भागधारक आणि युवा भारतीय मार्गदर्शक देखील राहिले आहेत.
सुधाकरपंत परिचारक :
• सुधाकरपंत परिचारक यांचे 17 ऑगस्ट 2020 रोजी निधन झाले. ते महाराष्ट्र राज्य विधानसभेचे पंचवीस वर्षे सदस्य होते. तर दिर्घकाळ महाराष्ट्र राज्य एसटी महामंडळाचे अध्यक्ष म्हणून त्यांनी काम पाहिले. सोलापूर जिल्ह्यातील सहकार क्षेत्रात देखील त्यांनी भरीव योगदान दिले. बंद पडलेल्या सहकारी कारखान्यांना ऊर्जितावस्था देण्याचे काम त्यांनी केले. त्यामुळे सहकारातील डॉक्टर असे कायमच त्यांना संबोधले गेले. काँग्रेसमध्ये स्व.वसंतदादा पाटील तर पुढे राष्ट्रवादीत शरद पवार यांचे निष्ठावंत म्हणून परिचारक यांच्याकडे पाहिले जात होते. 2019 सालच्या विधानसभेची निवडणूक त्यांनी भाजपा कडून लढवली होती.
भारत भालके :
• भारत भालके (नाना) यांचे 29 नोव्हेंबर 2020 रोजी निधन झाले. पंढरपूर तालुक्यातील सरकोली गावातील एका शेतकरी कुटुंबात भालके यांचा जन्म झाला. लहान वयापासूनच त्यांना कुस्तीचे वेड होते. पुढे कोल्हापूरच्या लाल मातीत पैलवानकीचे डावपेच शिकलेले भालके यांनी त्यांची राजकीय कारकीर्द विठ्ठल सहकारी साखर कारखान्याच्या संचालकपदाबरोबर सुरू केली. पुढे ते याच कारखान्याचे अध्यक्ष झाले. त्यानंतर भालके यांनी सुधाकरपंत परिचारक यांच्या विरोधात पंढरपूर मतदार संघातून शिवसेनेतर्फे निवडणूक लढवली. मात्र यात भालके यांना पराभव स्वीकारावा लागला. त्यानंतर मतदारसंघ पुनर्रचनेनंतर 2009 साली पंढरपूर-मंगळवेढा मतदारसंघातून निवडणूक लढवली. या वेळी त्यांनी तत्कालीन उपमुख्यमंत्री विजयसिंह मोहिते-पाटील यांचा पराभव केला. पुढे 2014 च्या मोदी लाटेतही काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून विधान परिषद सदस्य प्रशांत परिचारक यांचा पराभव केला. तर नुकत्याच झालेल्या विधानसभा निवडणुकीत राष्ट्रवादीकडून निवडणूक लढवत त्यांनी माजी आ. सुधाकर परिचारक यांचा पराभव करत विजयाची हॅट्रिक नोंदवली होती. शेतकर्‍यांच्या अनेक प्रश्नांवर त्यांनी आंदोलने केली. मंगळवेढा येथील 35 गावांतील पिण्याच्या पाण्याचा प्रश्न त्यांनी मार्गी लावला.
विष्णु सावरा :
• विष्णु सावरा यांचे 9 डिसेंबर 2020 रोजी निधन झाले. 1980 मध्ये स्टेट बँक ऑफ इंडिया मधील मोठ्या पगाराची नोकरी सोडून ते भारतीय जनता पक्षाचे पूर्णवेळ कार्यकर्ता म्हणून कार्यरत झाले. 1980 च्या विधानसभा निवडणुकीत त्यांना भारतीय जनता पक्षाने वाडा मतदार संघात उमेदवारी दिली. मात्र या निवडणुकीत त्यांना पराभव पत्करावा लागला. 1985 च्या विधानसभा निवडणुकीत त्यांनी भाजपाकडून पुन्हा वाडा मतदार संघातून निवडणूक लढवली. यावेळीही त्यांचा निसटता पराभव झाला. दोन वेळा पराभव पत्करुनही त्यांनी आपले सामाजिक कार्य सुरुच ठेवले होते. संवेदनशील, जागृत, कर्तव्यदक्ष अशी त्यांची ओळख होती. सन 1990 च्या विधानसभा निवडणुकीत त्यांना भाजपाने वाडा मतदार संघातून पुन्हा उमेदवारी दिली. यावेळी मात्र त्यांनी विजय प्राप्त करुन आमदारहोण्याचे स्वप्न पूर्ण केले. या निवडणुकी नंतर झालेल्या सन 2014 पर्यंतच्या सर्व विधानसभा निवडणुकीत त्यांनी विजय मिळवून सातत्याने सहावेळा विजयी होण्याचा सन्मान मिळविला.सन 1995 च्या युती सरकारच्या काळात त्यांना शेवटच्या टप्प्यात 1 फेब्रुवारी 1999 रोजी आदिवासी विकास मंत्री होण्याचा मान मिळाला. अवघे सहा महिने मिळालेल्या मंत्रीपदातून त्यांनी अनेक विकासाची कामे केली.राज्यातील शंभरहून अधिक आदिवासी शासकीय आश्रमशाळांमध्ये कनिष्ठ महाविद्यालयीन शिक्षण सुरु करण्याचा निर्णय घेतला. विक्रमगड तालुक्याची निर्मिती, वाडा येथील 220 के.व्ही. क्षमतेचे विद्युत उपकेंद्र, वाडा एसटी आगाराची निर्मिती, वाडा, विक्रमगड मध्ये आयटीआय कॉलेज, निंबवली, केळठण, तिळसा, ब्राम्हणगांव, उंबरखांड, शिरगाव येथील पुलांची कामे अशा अनेक कामांसोबत आदिवासी भागात प्रत्येक गावाला जोडणा-या रस्त्यांचे डांबरीकरण, पिण्याच्या पाण्याच्या योजना, समाजगृहे अशी अनेक कामे त्यांनी केली. सन 2014 मध्ये भाजपा सरकारमध्ये त्यांच्यावर पुन्हा आदिवासी विकास खात्याच्या मंत्री पदाची जबाबदारी देण्यात आली. नव्याने निर्माण झालेल्या पालघर जिल्ह्याचे पहिले पालकमंत्री होण्याचाही त्यांना सन्मान मिळाला. दांडगी स्मरणशक्ती असलेले विष्णु सवरा हे त्यांच्या संपर्कात आलेल्या प्रत्येक कार्यकर्त्याला, सामान्य माणसाला ते नावानिशी ओळखत असत. त्यांच्या गोड वाणीने वृद्धांपासून ते लहान मुलांपर्यंत सर्वांचे परिचित झाले होते. सर्वच राजकीय पक्षांच्या कार्यकर्त्यांशी त्यांचे घनिष्ठ संबंध असल्याने एक अजातशत्रू लोकप्रतिनिधी अशी त्यांनी ओळख निर्माण केली होती.
मोहन रावले :
• ’परळ ब्रँड’ शिवसैनिक मोहन रावले यांचे 19 डिसेंबर 2020 रोजी निधन झाले. मोहन रावले हे शिवसेनेचे माजी खासदार असून ते दक्षिण मध्य मुंबईतून पाच वेळा निवडून आले होते. शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे यांचे ते निकटवर्तीय होते. रावले हे गोव्यात असताना त्यांना हृदयविकाराचा झटका आला आणि त्यांचे निधन झाले. अत्यंत साधीराहणी असणार्‍या रावले यांचा संपर्क दांडगा होता. मुंबईतील मराठीबहुल भागांमध्ये शिवसेना पक्ष वाढवण्यात त्यांचा मोठा वाटा होता. मोहन रावले गेले. कडवट शिवसैनिक..दिलदार दोस्त. शिवसेनेच्या अनेक आंदोलनात रक्त सांडलेले मोहन रावले अचानक सोडून जातील असे वाटले नव्हते. ’परळ ब्रँड’ शिवसैनिक हीच त्याची ओळख. मोहन पाच वेळा खासदार झाला. पण अखेरपर्यंत तो सगळ्यांसाठी मोहनच राहिला. विनम्र श्रद्धांजली., असं ट्विट करत संजय राऊतांनी आपल्या भावना व्यक्त केल्या. मोहन रावले यांची ओळख ’परळ ब्रँड’ शिवसैनिक अशी होती. ते कडवट शिवसैनिक होते. शिवसेनेच्या अनेक आंदोलनात मोहन रावले यांनी सक्रिय सहभाग नोंदवला होता.
मा.गो. वैद्य :
• मा.गो. वैद्य यांचे 19 डिसेंबर 2020 रोजी निधन झालं. राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या आजवरच्या सहाही सरसंघचालकांबरोबर काम करणारे, संघाचे प्रथम सरसंघचालक डॉ. हेडगेवार यांच्या अनुशासनबद्ध संस्कारांत घडलेले माधव गोविंद उपाख्य बाबुराव वैद्य हे संघाच्या चौकटीत वावरूनही सामाजिक व्यवहारात उदारमतवादी राहिले. त्यांना हे कसे साधते, असा प्रश्न संघातील त्यांच्या निकटवर्तीयांना व संघाबाहेरच्या मंडळींनाही कायम पडत असे. संघाचे प्रवक्ते असतानाही त्यांना काँग्रेसचे नेते राहुल गांधी यांच्यात काही तरी वेगळे करून दाखवण्याची धडाडी दिसली, तर कधी देशहितास्तव काँग्रेससारख्या विरोधी पक्षाचे अस्तित्व टिकलेच पाहिजे अशी भूमिकाही ते उघडपणे मांडत राहिले. 1954-55 साली प्राध्यापकांनी कोणत्याही राजकीय पक्षाशी बांधीलकी ठेवू नये किंवा निवडणुकीत भाग घेऊ नये, असा सरकारी आदेश आला. तो वैद्य यांनी निडरपणे नाकारला. आपल्या अंगी जे जे काही चांगले आणि समाजहिताचे आहे ते समाजाच्या कामी यावे, ही त्यांची धारणा होती आणि त्याच धारणेने त्यांनी ’आपली संस्कृती’, ’चांदणे प्रतिभेचे’, ’ठेवणीतले संचित’, ’मेरा भारत महान’ आदी पुस्तकांचे लेखन केले. ऐंशीच्या दशकाच्या शेवटाकडे महाराष्ट्र विधान परिषद सदस्य म्हणून त्यांनी सभागृह गाजवले. वयाच्या नव्वदीतही त्यांची जीवनाकडे पाहण्याची दृष्टी फारच सकारात्मक होती. वैद्य यांचे चाहते त्यांच्या शंभराव्या वाढदिवसाची विशेष तयारी करीत होते, परंतु ही तयारी मूर्त रूपात पोहोचण्याआधीच वयाच्या 97व्या वर्षी त्यांनी जगाचा निरोप घेतला.संघविचाराधिष्ठित एका दैनिकाचे संपादकपद सांभाळत असतानाच संघविरोधासाठी ओळखल्या जाणार्‍या लेखक-विचारवंतांचेही लेख त्यात प्रसिद्ध करण्याचे ’कालातीत औदार्य’ वैद्य यांनी दाखवले. 1966 पासून मा. गो. वैद्य यांनी पत्रकारिता सुरु केली होती. अनेक उत्कृष्ट लेख, अग्रलेख, विविध विषयांवर भाष्य लिहणार्‍या वैद्य यांना पत्रकारिता आणि समाजसेवेचे अनेक पुरस्कार मिळाले होते. राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाची माहिती देणारं सुगम संघ नावाचं हिंदी पुस्तकही त्यांनी लिहिलं होतं.
धर्मपाल सिंह गुलाटी -
• महाशय दी हट्टीला बनवले चऊक यांचा जन्म 27 मार्च 1923 ला पाकिस्तानच्या सियालकोटमध्ये झाला होता. फाळणीच्या वेळी त्याचे कुटुंब अमृतसरला गेले. काही काळानंतर ते कुटुंबासमवेत दिल्लीला आले होते. जेव्हा ते दिल्लीला आले तेव्हा त्याच्याकडे फक्त 1500 रुपये होते. त्यांच्यासमोर रोजगाराचे संकट होते. 1500 रुपयांपैकी त्यांनी 650 रुपयांचा घोडा-टांगा खरेदी केला आणि रेल्वे स्टेशनवर टांगा चालवू लागले.
• धर्मपाल गुलाटी यांच्या मेहनतीचा परिणाम चऊक आज जवळपास 2000 कोटी रुपयांचा ब्रांड बनला आहे. चऊक ची आज भारत आणि दुबईमध्ये जवळपास 18 कारखाने आहेत, ज्यामध्ये तयार मसाले अनेक देशांमध्ये विकले जाते. एक सुंदर आयुष्य जगल्यानंतर वयाच्या 98 व्या वर्षी या मसाला किंगचे निधन झाले. त्यांना पद्म भूषणने सन्मानितही करण्यात आले आहे.
रत्नाकर मतकरी -
• ज्येष्ठ साहित्यिक, नाटककार, रंगकर्मी आणि राष्ट्रीय पुरस्कार विजेते चित्रपट दिग्दर्शक रत्नाकर मतकरी यांचं निधन झालं. ते 81 वर्षांचे होते. 1955 मध्ये त्यांनी ’वेडी माणसं’ या एकांकीकेपासून लेखनाचा श्रीगणेशा केला होता.
बेजान दारुवाला -
• यांनी भविष्यवाणी केली होती की, संजय गांधींचा मृत्यू अपघातात होईल. 3 जून 1980 ला संजय गांधींचा एका विमान अपघातात मृत्यू झाला होता. या घटनेने संपूर्ण देश चकीत झाला होता. अशा प्रकारेच त्यांनी नरेंद्र मोदींच्या विजयाची भविष्यवाणी केली होती. कोरोनाविषयी दारुवाला म्हणाले होते की, 15 मेनंतर त्याचा प्रभाव कमी होईल. 29 मे 2020 ला त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. त्यांना कोरोना झाला होता.
• बेजान दारुवाला यांचा जन्म 11 जुलै, 1931 ला मुंबईत झाला होता. ते पारसी कुटुंबातील होते. 2003 मध्ये बेजान दारुवाला यांनी आपल्या ज्योतिष वेबसाइटची सुरुवात केली होती. त्यांनी देशात ज्योतिषचा एक ट्रेंड सेट केला.
प्रसिद्ध शायर राहत इंदौरी -
• हे आपल्या आयुष्यातील किस्सा ऐकवतात, ’एकदा मला कुणीतरी जिहादी म्हटले. हे ऐकून मी रात्रभर झोपू शकलो नाही. विचार करत बसलो की, मी कसा जिहादी आहे? तेव्हाच मला सकाळची अजान ऐकायला आली. मला जाणिव झाली की, मी जिहादी तर नाही मात्र काही तरी वेगळा नक्की आहे. ’ यानंतर राहत इंदौरी यांनी एक शेर लिहिला - ’मैं मर जाऊं तो मेरी एक पहचान लिख देना, लहू से मेरी पेशानी पे हिंदुस्तान लिख देना।’
• राहत इंदौरी यांचा जन्म मध्य प्रदेशच्या इंदुरमध्ये एका कपडा मिल कर्मचार्‍याच्या घरी झाला होता. वयाच्या अवघ्या 19 व्या वर्षी त्यांनी शायरी करणे सुरु केले होते आणि अखेरपर्यंत ते सक्रिय होते. राहत यांनी बॉलिवूडच्या खुद्दार, मुन्नाभाई एमबीबीएस, मर्डर, इश्क सारख्या चित्रपटांसाठी अनेक गाणे लिहिले. ते कोरोना संक्रमित आढळले होते, यानंतर हृदविकाराचा झटका आल्याने त्यांचे निधन झाले.
प्रसिद्ध शास्त्रीय गायक पंडित जसराज -
• यांनी एकदा सांगितले होते की, ’हैदराबादमध्ये रोज शाळेत जाताना रस्त्यात एक हॉटेल होती. जेथे बेगम अख्तर यांनी गायलेली गजल ‘दीवाना बनाना है तो दीवाना बना दे, वरना तकदीर तमाशा ना बना दे’ ऐकायला येत होती. माझे पाय तिथेच घुटमळायचे. आवाजात अशी कशिश होती की, मी पुढेही जाऊ शकत नव्हतो’ पंडित जसराज यांच्या संगीताचे बीज येथेच पेरले गेलेले होते.
• 28 जनवरी 1930 ला हरियाणाच्या हिसामध्ये जन्मलेल्या पंडित जसराज यांनी शास्त्रीय संगीताला 80 वर्षांपेक्षा जास्त वेळ दिला. त्यांना पद्मविभूषणासह अनेक सन्मानांनी भूषवण्यात आले. आंतरराष्ट्रीय खगोलशास्त्र संघाने 11 नोव्हेंबर 2006 ला शोधलेल्या एका ग्रहाचे नाव ’पंडित जसराज प्लॅनेट’ असे ठेवले. आयुष्याच्या शेवटच्या दिवसांत ते अमेरिकेच्या न्यू जर्सी येथे होते.
एसपी बालासुब्रमण्यम -
• सिने जगतातील प्रसिद्ध पार्श्वगायक एसपी बालासुब्रमण्यम यांना देखील यावर्षात गमावलं. 25 सप्टेंबर रोजी चेन्नईमधील एका हॉस्पिटलमध्ये त्यांचा कोविड-19नंतर निर्माण झालेल्या अडचणींमुळे निधन झालं. ’एसपीबी’ या टोपण नावाने ओळखले जाणारे बालासुब्रमण्यम 74 वर्षांचे होते. पाच दशकांच्या मोठ्या सिने कारकिर्दीत त्यांनी 16 भाषांमध्ये एकापेक्षा एक गाणी गायली.
• यांनी एका कार्यक्रमात म्हटले होते, ’माझे लक्ष्य सिंगर बनणे नव्हते. हा केवळ एक अपघात होता. मी खूप चांगला गायचो, हे मी मान्य करतो. मात्र मला इंजीनियर बनायचे होते’ एसपी यांनी संपूर्ण करिअरमध्ये 16 भाषांमध्ये विक्रमी 40 हजारांपेक्षा जास्त गाणे गायले आहे.
• एसपी बालासुब्रमण्यम यांनी 1981 मध्ये ’एक दूजे के लिए’ साठी पहिल्यांदा हिंदीमध्ये गाणे गायले. यासाठी त्यांना नॅशनल अवॉर्डही मिळाला. ’ तेरे मेरे बीच में कैसा है ये बंधन अंजाना’ हे ते गाणे होते. 25 सप्टेंबर 2020 वयाच्या 74 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले.
ऋषीकेश मुखर्जी-
• ऋषीकेश मुखर्जी यांचा सिनेमा ’आनंद’साठी जिंदगी ’कैसी है पहेली’ आणि ’कही दूर जब दिन ढल जाए’ सारखी गाणी लिहणारे गीतकार योगेश यांच 29 मे रोजी निधन झालं. ते 77 वर्षांचे होते.
बासु चॅटर्जी -
• दिग्दर्शक बासू चटर्जी यांचं 4 जून रोजी मुंबईत निधन झालं. ते 93 वर्षांचे होते. सिनेइंडस्ट्रीत अनेकवर्ष त्यांचे मित्र असलेल्या योगेश यांच्या निधनाच्या 5 दिवसांनी बासु यांचं निधन झालं. चित्रपट - ’छोटी सी बात’, बातों बातों मे’, ’एक रुका हुआ फैसला’ , ’रजीनीगंधा’ आणि ’चितचोर’
सौमित्र चॅटर्जी-
• भाषा, राज्य आणि देश यांची सीमा पार करत प्रसिद्धीच्या बाबतीत सगळ्यांना मागे टाकणारे कलाकार सौमित्र चॅटर्जी यांचं 15 नोव्हेंबर रोजी निधन झालं. कोविड-19 नंतर निर्माण झालेल्या त्रासामुळे कोलकाता येथील हॉस्पिटलमध्ये त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. अभिनयासोबतंच एक उत्तम लेखक आणि समीक्षक म्हणून त्यांनी त्यांची ओळख निर्माण केली होती. शेवटपर्यंत ते सिनेमासाठी योगदान देत राहिले.
नवाब बानो -
• देशात 25 मार्च रोजी कोरोना व्हायरसमुळे लॉकडाऊन सुरु झालं आणि याच दिवशी दिग्गज अभिनेत्री निम्मी यांचं प्रदीर्घ आजाराने निधन झालं. त्या 88 वर्षांच्या होत्या. त्यांचं खरं नाव नवाब बानो असं होतं. 1950-60 च्या दशकातील ’आन’, ’बरसात’ आणि ’दीदार’ सारख्या सिनेमात त्यांनी काम केलं होतं.
ऋषी कपूर -
• यांच्या निधनानंतर पत्नी नीतू यांनी त्यांची आठवण काढत फायनल गुडबाय म्हटले आहे. नीतू यांनी इंस्टाग्रामवर ऋषी कपूर यांचा एक फोटो शेअर केला. ज्यामध्ये ते व्हिस्कीचा ग्लास घेत स्मित हास्य करताना दिसत होते. नीतू यांनी त्यांचा हा फोटो शेअर करत कॅप्शन लिहिले होते की, ’आमच्या कहाणीचा अंत झाला’
• कँसरचा सामना करत असताना 30 एप्रिलला वयाच्या 68 व्या वर्षी ऋषी कपूर यांचे निधन झाले. ऋषी कपूर यांनी आपल्या 5 दशकांच्या दिर्घ अभिनय करिअरचा वारसा सोडला आहे. त्यांनी 1973 मध्ये ’बॉबी’ चित्रपटातून अ‍ॅक्टिंग करिअरची सुरुवात केली आणि 2019 मध्ये त्यांचा अखेरचा ’द बॉडी’ चित्रपट रिलीज झाला.
इरफान खान -
• आपल्या जबरदस्त अभिनयाने केवळ देशातंच नव्हे तर परदेशातंही प्रसिद्ध असलेल्या इरफान खानचं 29 एप्रिल रोजी कॅन्सरमुळे निधन झालं. त्याच्या चाहत्यांसाठी हा खूप मोठा धक्का होता कारण चाहते तो लवकरात लवकत बरा होईल या आशेवर होते. वयाच्या 54 व्या वर्षी ’पान सिंह तोमर’, ’द लंचबॉक्स’, ’लाईफ ऑफ पाय’ आणि ’द नेमसेक’ मधील अभिनयासाठी प्रसिद्ध असलेल्या इरफानने जगाचा निरोप घेतला.
• अभिनेता इरफान खानच्या निधनाच्या धक्क्क्यातून चाहते सावरत नाही तोच आणखी एक झटका बॉलीवूडमधून आला. इरफानच्या निधनाच्या दुस-याच दिवशी म्हणेज 30 एप्रिल रोजी दिग्गज अभिनेते ऋषी कपूर यांच्या निधनाची बातमी समोर आली. 67 वर्षांच्या ऋषी कपूर यांच निधन देखील कॅन्सरमुळे झालं. ’बॉबी’ सिनेमातून करिअरची सुरुवात करत रोमँटिक हिरो अशी ओळख असलेल्या ऋषी यांनी गेल्या काही वर्षांमध्ये ’मुल्क’, ’दो दूनी चार’ सारख्या वेगळ्या कॉन्टेट असणा-या सिनेमांमध्ये काम केलं होतं.
• ’मला विश्वास आहे, मी आत्मसमर्पण केले आहे’, हे ते काही शब्द आहे, जे इरफानने 2018 मध्ये कँसरसोबतची आपली लढाई सांगताना लिहिले होते. या अत्मसमर्पणच्या जवळपास दोन वर्षांनंतर एका सकाळी त्याचा श्वास थांबला. तो न्यूरोएंडोक्राइन कँसरचा सामना करत होता.
• इरफान ने ’हासिल’, ’मकबूल’, ’लाइफ इन अ मेट्रो’, ’द लंच बॉक्स’, ’पीकू’, ’तलवार’ आणि ’हिंदी मीडियम’ अशा अनेक शानदार चित्रपटांमध्ये काम केले. ’पान सिंह तोमर’ साठी इरफान खानला नॅशनल अवॉर्ड मिळाला होता.
• 29 एप्रिल 2020 रोजी अभिनेता इरफान खानचं निधन झालं. वयाच्या 54 व्या वर्षी त्याने अखेरचा श्र्वास घेतला. कॅन्सरमुळे तो 2 वर्ष त्रस्त होता. या वर्षी बॉलिवुडमध्ये सगळ्यात पहिली एक्झिट घेतली ती प्रख्यात संवेदनशील अभिनेता इरफान खानने. केवळ बॉलिवुडच नाही तर हॉलिवुडमध्येही इरफान खानने अभिनयाचा डंका वाजवला होता. हॉलिवुडच्या अनेक मोठ्या चित्रपटांमध्ये इरफानने महत्वाच्या भूमिका साकारल्या होत्या. त्याला अनेक पुरस्कारही मिळाले होते. न्यूरोएंडोक्राइन ट्यूमर नावाचा भयंकर कॅन्सर त्याला झाला होता. 29 एप्रिल 2020 रोजी अभिनेता इरफान खानचं निधन झालं. वयाच्या 54 व्या वर्षी त्याने अखेरचा श्वास घेतला. कॅन्सरमुळे तो 2 वर्ष त्रस्त होता. या वर्षी बॉलिवुडमध्ये सगळ्यात पहिली एक्झिट घेतली ती प्रख्यात संवेदनशील अभिनेता इरफान खानने. केवळ बॉलिवुडच नाही तर हॉलिवुडमध्येही इरफान खानने अभिनयाचा डंका वाजवला होता. हॉलिवुडच्या अनेक मोठ्या चित्रपटांमध्ये इरफानने महत्वाच्या भूमिका साकारल्या होत्या. त्याला अनेक पुरस्कारही मिळाले होते. न्यूरोएंडोक्राइन ट्यूमर नावाचा भयंकर कॅन्सर त्याला झाला होता.
ऋषी कपूर -
• ज्येष्ठ अभिनेते ऋषी कपूर यांचे 30 एप्रिल रोजी मुंबईत निधन झाले. ते 67 वर्षांचे होते. ते कॅन्सरग्रस्त होते.
सरोज खान-
• सुप्रसिद्ध कोरिओग्राफर सरोज खान यांचं 3 जुलै रोजी निधन झालं. त्या 71 वर्षांच्या होत्या. त्यांनी बॉलीवूडमध्ये 2000 पेक्षा जास्त गाण्यांची कोरिओग्राफी केली होती. बॉलीवूडमध्ये ’मास्टरजी’ अशी ओळख होती.
वाजिद खान -
• संगीतकार वाजिद खान यांनी 1 जून रोजी वयाच्या 42 व्या वर्षी निधन झालं. वाजिद यांना किडनीचा आणि हृदयविकाराचा त्रास होता. त्यांचा कोरोना रिपोर्ट पॉझिटीव्ह आला होता.
जगदीप -
• यानंतर कॉमेडी भूमिकांसाठी प्रसिद्ध असलेल्या जगदीप यांनी 9 जुलैला या जगाचा निरोप घेतला. ते 81 वर्षांचे होते. आज देखील लोक ’शोले’मधील त्यांच्या सुरमा भोपाली भूमिकेला विसरु शकत नाहीत. त्यांचं खर नाव सैय्यद इस्तियाक अहमद जाफरी असं होतं.
रजत मुखर्जी -
• बॉलिवूड दिग्दर्शक रजत मुखर्जी यांचं 18 जुलै रोजी निधन झालं. चित्रपट - ’प्यार तूने क्या किया’, ’रोड’, ’लव इन नेपाल’, ’उम्मीद’
कुमकुम-
• 1950-60च्या दशकात तरुणांच्या मनावर राज्य करणार्‍या प्रसिद्ध बॉलिवूड अभिनेत्री कुमकुम यांचं 28 जुलै रोजी निधन झालं. त्या 86 वर्षांच्या होत्या.
आशुतोष भाकरे -
• 31 जुलै रोजी आणखी एका बातमीने मराठी सिनेसृष्टी हादरली. ’खुलता कळी खुलेना’ मालिकेतून घराघरांत पोहोचलेली अभिनेत्री मयुरी देशमुख हिचा पती अभिनेता आशुतोष भाकरे याने आत्महत्या केली. आशुतोषने राहत्या घरी गळफास घेतला होता. अनेक दिवसांपासून तो नैराश्यात होता आणि त्याने हे पाऊल उचलू नये यासाठी उपचार सुरु असल्याचं नंतर मयुरी देशमुखने स्पष्ट केलं होतं. चार वर्षांपूर्वीच म्हणजे 20 जानेवारी 2016 रोजी दोघं विवाहबंधनात अडकले होते.
निशिकांत कामत -
• बॉलिवूड चित्रपटांचे मराठमोळे दिग्दर्शक निशिकांत कामत यांचे 17 ऑगस्ट रोजी हैद्राबादमधील हॉस्पिटलमध्ये निधन झाले. ते 50 वर्षांचे होते. चित्रपट - ’मुंबई मेरी जान’, ’दृशयम’, ’फोर्स’, ’मदारी’. ’लय भारी’, ’दृश्यम’ सिनेमांच दिग्दर्शन आणि ’रॉकी हँडसम’मधील त्यांचा व्हिलन प्रेक्षकांच्या चांगल्या लक्षात आहे.
आशालता वागबावकर -
• ज्येष्ठ अभिनेत्री आशालता वाबगावकर यांचे 22 सप्टेबर रोजी करोनामुळे सातारा येथील खासगी रुग्णालयात निधन झाले. त्या 79 वर्षांच्या होत्या. जंजीरमध्ये अमिताभ यांच्या आईची त्यांनी भूमिका केली होती. ’आई माझी काळुबाई’ मालिकेच्या शूटींगसाठी त्या सातार्‍यात आल्या असताना त्यांना कोरोनाची लागण झाली.
दिव्या भटनागर -
• छोट्या पडद्यावरील अभिनेत्री दिव्या भटनागर 7 डिसेंबर रोजी यांचे निधन झाले आहे.त्यांनी ’ये रिशता क्या कहलाता है’ या मालिकेत गुलाबो ही भूमिका साकारली होती.
सुशांत सिंह राजपुत -
• बॉलीवूडमधून 14 जुनला आणखी एक धक्कादायक बातमी समोर आली. ’एम.एस.धोनी: द अनटोल्ड स्टोरी’ फेम सुशांत सिंह राजपुतचा मृतदेह त्याच्या मुंबईतील घरी पंख्याला लटकलेला आढळून आला. सुशांतच्या अचानक आलेल्या मृत्युच्या बातमीने संपूर्ण देश हादरला आणि मानसिक संतुलनावरुन एक मोठा वाद निर्माण झाला. मात्र काही दिवसातंच हा वाद भलतीकडेच पोहोचला आणि मग बॉलीवूडमधील घराणेशाही, बॉलीवूड ड्रग्स प्रकरण याकडे मुद्दा भरकटला. सीबीआयसोबत अनेक तपास यंत्रणांनी त्याच्या मृत्युचं कारण शोधण्याचे प्रयत्न केले. याचदरम्यान सुशांतची गर्लफ्रेंड रिया चक्रवर्तीवर त्याला आत्महत्येसाठी प्रवृत्त केल्याचा आणि त्याच्या संपत्तीत फेरफार करण्याचा आरोप लावला गेला. यासोबतंच तिला ड्रग्स प्रकरणामुळे देखील तुरुंगवास भोगावा लागला.
• सुशांतच्या चाहत्यांचा आरोप : बॉलिवूडच्या नेपोटिज्म गँगने सुशांतचे चित्रपट हिसकावले. अवॉर्ड नाइट्समध्ये त्यांचा अपमान केला. त्याला आत्महत्या करण्यास भाग पाडले.
• सुशांतच्या कुटुंबाचा आरोप : रियाने कट रचला. सुशांतला कुटुंबासून दूर केले आणि लपून ड्रग्स देत राहिली. रियाच सुशांतच्या मृत्यूसाठी जबाबदार आहे.
• रियाचची बाजू : सुशांत आपल्या कुटुंबामुळे त्रस्त होता. पहिल्यापासूनच ड्रग्स घेत होता. त्याला बायपोलर डिसऑर्डर होता.
• सीबीआय आणि एनसीबीचा तपास सुरू : सुशांतच्या मृत्यूचा तपास सीबीआय करत आहे. नारकोटिक्स कंट्रोल ब्यूरो (छउइ) मृत्यूमध्ये ड्रग्सची भूमिका तपासत आहे. रिया आणि भाऊ शोविकला ड्रग्स प्रकरणात जामिन मिळाला आहे.
• ने 2018 मध्ये चंद्रावर जमीन खरेदी केली होती. त्यांचा हा प्लॉट ’सी ऑफ मसकोवी’ मध्ये आहे. महत्त्वाचे म्हणजे त्याने आपल्या प्लॉटवर नजर ठेवण्यासाठी एक दूरबीनही खरेदी केली होती. त्याच्याजवळ एडवांस टेलिस्कोप 14ङद00 होते. 14 जून 2020 ला 34 वर्षांचा सुशांत गळफास घेतलेल्या अवस्थेत आढळला होता.
• सुशांतचा जन्म पाटणामध्ये झाला होता. इंजीनियरिंग करण्यासाठी तो दिल्लीत आला. येथे त्याने शिक्षणासोबत थिएटर करण्यासही सुरुवात केली. नंतर थिएटरपासून टेलीव्हिजन आणि नंतर चित्रपटांपर्यंतचा प्रवास केला. त्याने काय पो चे, शुद्ध देसी रोमांस, एमएस धोनी, पीके, केदारनाथ आणि छिछोरे सारख्या चित्रपटांमध्ये काम केले. सुशांतचा अखेरचा चित्रपट ’दिल बेचारा’ त्याच्या निधनानंतर रिलीज झाला.
• 14 जूनला अभिनेता सुशांत सिंह राजपूतने वांद्र्यातील आपल्या रहात्या घरी आत्महत्या केली.
• 27 जुलैला राष्ट्रवादी कांग्रेसचे अध्यक्ष शरद पवार यांचा नातू आणि राज्याचे उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांचा मुलगा पार्थ पवारने राज्याचे गृहमंत्री अनिल देशमुख यांना भेटून या प्रकरणी सीबीआय चौकशीची मागणी केली.
• पार्थ पवार यांच्या मागणीने राज्याच्या राजकारणात खळबळ उडाली. राष्ट्रवादीचे सर्वेसर्वा शरद पवार यांनी नातव्याच्या बोलण्याचा किंमत नाही, ते अपरिपक्व आहेत, अशी टिका केली.
• 30 जुलै - भाजपचे आमदार आशिष शेलार यांनी ट्विट करून सीबीआय चौकशीची मागणी केली.
• 31 जुलै- भाजपचे आमदार अतुल भातळखकर यांनी केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह यांना पत्र लिहून सुशांत आत्महत्या प्रकरणी सीबीआय चौकशीची मागणी केली. महाविकास आघाडीतील एका तरुण मंत्र्याच्या या प्रकरणात सहभाग असल्याचा त्यांनी आरोप केला.
• 4 ऑगस्ट- उद्धव ठाकरे यांच्या अत्यंत जवळचे आणि राज्याचे वाहतूक मंत्री अनिल परब यांनी सुशांत सिंह राजपूत आत्महत्येप्रकरणी आदित्य ठाकरेंचा काहीही संबंध नसल्याचं विधान केलं. सुशांत प्रकरणी ठाकरे कुटुंबाला बदनाम करण्याचा डाव असल्याचं परब यांनी म्हंटलं होतं.
• 9 ऑगस्ट- शिवसेना खासदार संजय राऊत यांनी सामनामध्ये या प्रकरणाचा स्क्रिन-प्ले आधीच लिहिण्यात आला होता, असं वाटतंय असं विधान केलं होतं.
• 18 ऑगस्ट- महाविकास आघाडी सरकारमधील काँग्रेसचे मंत्री अस्लम शेख यांनीही सीबीआय चौकशी करण्यास हरकत नाही, असं वक्तव्य केलं.
• 2020 संपलं, 2021 मध्ये या 10 गोष्टींवर असेल सर्वांचे लक्ष
• बॉलिवूड अभिनेता आणि छोट्या पडद्यावरील लोकप्रिय अभिनेता सुशांत सिंह राजपूत याने रविवारी (14 जून) आत्महत्या केली. मुंबईतील वांद्रे येथे राहत्या घरात त्याने गळफास घेऊन आत्महत्या केली. त्याच्या निधनाची माहिती समजल्यानंतर चाहत्यांमध्ये आणि कलाविश्वावर शोककळा पसरली
• बॉलिवूड अभिनेते आसिफ बसरा यांनी 12 नोव्हेंबर रोजी आत्महत्या केली. आसिफ बसरा यांचा मृतदेह हिमाचल प्रदेशमधील धर्मशाळा येथील घरात गळफास घेतलेल्या अवस्थेत सापडला.
• टीव्ही अभिनेता व मॉडेल समीर शर्मा याने 6 ऑगस्ट रोजी मुंबईतील मालाड इथल्या राहत्या घरी आत्महत्या केली. तो 44 वर्षाचा होता. ’कहानी घर घर की’, ’ये रिश्ते हैं प्यार के’ आणि ’भूतू’ मध्ये त्यानं अभिनय केला.
• प्रसिद्ध कॉमेडियन आणि अभिनेता मोहित बघेल याचे 23 मे रोजी निधन झाले. तो फक्त 27 वर्षांचा होता.
• ज्येष्ठ अभिनेते अविनाश खर्शीकर यांचं राहत्या घरी निधन झालं (8 ऑक्टोबर).
• ज्येष्ठ मराठी अभिनेते रवी पटवर्धन यांचे 6 डिसेंबर रोजी वृद्धापकाळाने निधन झालं.
